Jaarrekening
2022
Algemeen en
over de financiële cijfers
We hebben
weer een dik boekwerk voor ons liggen. De jaarstukken 2022. De kop van het
persbericht luidde: Gemeente boekt goed financieel resultaat in lastige tijden.
Een resultaat van 8,2 miljoen positief. Dat zal niet heel vaak zal zijn
overtroffen hier in Diemen. Maar een belangrijke kanttekening is op zijn
plaats. Veel werkzaamheden die beoogd waren voor 2022 moesten worden doorgeschoven naar 2023.
Kortom als
je het geld hebt, maar dat niet uitgeeft, dan houdt je aan het einde van de rit
geld over. Maar de manier van boekhouden is dusdanig dat het exploitatie resultaat
over 2022 kan worden genoteerd als 8,2 miljoen euro. Een flink deel van het
resultaat is verder te danken aan extra gelden van de rijksoverheid. Extra
gelden waar in de kwartaalbrieven nog niet eerder mee kon worden gerekend.
Wanneer gecorrigeerd wordt voor doorgeschoven werk blijft er evengoed nog een
mooi resultaat over van 4,6 miljoen.
Het grootste
deel van de toevoegingen aan de reserves vloeien voort uit de actualisatie van
de grondexploitatie lezen wij op blz 12. Maar kijken we naar de stukken m.b.t. het
meerjarenperspectief grondzaken dan vinden we voor 2022 geen grote mutaties op
de reserve grondzaken. Wij stelden daarover technische vragen. Het bleek dat de
toevoegingen aan de reserves in 2022 vanuit de grondexploitaties inderdaad niet
de grootste waren. Hiermee kan 2022, in dit opzicht, als een soort van
uitzondering worden gezien. De grootste toevoeging aan reserves betrof het
overschot van maar liefst 3,2 miljoen op de herinrichting van de Oost-West. Dit
overschot ging richting de Reserve m.b.t. het Kwaliteitsplan Openbare
Ruimte.
We lezen ook
dit jaar over een tekort op de exploitatie van de afvalinzameling in 2022 van
207.000 euro. Met als gevolg dat er opnieuw geen dotatie aan de
egalisatievoorziening
afvalstoffenheffing kan worden gedaan. Helaas zal een en ander waarschijnlijk
leiden tot een hogere afvalstoffenheffing. Wij herinneren eraan dat het vorig
College heeft aangegeven het verschil in afvalstoffenheffing tussen éénpersoons
huishoudens en meerpersoonshuishoudens bij verhogingen van de heffing geleidelijk
aan te laten groeien. Zij zagen daar de redelijkheid van in. De afgelopen jaren
is er op dat front weinig tot niets gebeurd. We gaan er van uit dat dat dat het
komend jaar, c.q. komende jaren weer wordt opgepakt. Maar feitelijk is dit een
onderwerp voor de begroting.
Dat gezegd
hebbende is het ons trouwens opgevallen dat er in het inmiddels bijna 300
bladzijden dikke boekwerk ook veel gezegd wordt over wat we dit jaar (2023) en de
komende jaren gaan doen. Dit terwijl de jaarrekening toch eigenlijk een
terugblik hoort te zijn op 2022. Voor het kijken naar de toekomst hebben wij dus
de begroting.
Door een
grote reserve grondzaken, die ook eind 2021 al voor een groot deel bestond en
het grote rekeningsaldo over 2022 is er nu een weerstandsvermogen van bijna 37
miljoen euro. Een weerstandsvermogen dat als uitstekend kan worden betiteld. Het
is goed dat er een flinke buffer is want de financiële situatie vanaf 2026 is
onduidelijk vanwege de herverdeling van Rijksmiddelen.
Wat ook
opvalt is het feit dat heel veel prestatie indicatoren ontbreken. Hierdoor is
vaak niet duidelijk wat ons beleid nu oplevert. Het wordt inderdaad tijd dat we
eens goed gaan kijken met welke prestatie indicatoren we de komende jaren
willen gaan werken. Een bijeenkomst hieromtrent schijnt al gepland te zijn.
Sociaal
De uitgaven
voor de jeugdzorg blijven een groot punt van zorg. Er is een heel programma opgetuigd
“Grip op het sociaal domein” waarin op bijna wetenschappelijke wijze de
problematiek van onbeheersbare kosten wordt aangevlogen. En waarbij
volledigheid van inzicht een hoog goed lijkt. Nu lezen we op blz 15 dat vooral
wordt ingezet op contract management. Wel verbazingwekkend want zo’n drie jaar
geleden, toen de kosten voor de jeugdzorg ook al explodeerden sprak de VVD al
zijn verbazing uit over het feit dat er een contractmanager werd aangesteld
voor slechts 0,3 FTE. Of was het 0,5 FTE. En niet slechts voor Diemen maar voor
Diemen, Uithoorn en Ouder Amstel. Wat wij ons dan afvragen is of meer
capaciteit op contractmanagement, in een veel eerder stadium, ons niet veel
eerder grip op de kostenontwikkeling had kunnen bieden.
Wellicht had
met adequaat contractenmanagement ook beter kunnen worden geanticipeerd op de vertraging
in het berichtenverkeer bij de administratie van de grote jeugdhulpaanbieder
(zoals genoemd op blz 16). Dan had de kostenoverschrijding van maar liefst
953.000 euro op de jeugdzorg veel minder als een verrassing gekomen.
Het in vaste
dienst nemen van ouder-kind coaches zien we als een positieve ontwikkeling.
Vrije
tijd
Ten aanzien
van de sport zijn er mooie mijlpalen bereikt. Zo kon de mooie nieuwe sporthal
in gebruik worden genomen en is de oude Bernardhal gerenoveerd. Ook kon de
herinrichting van het sportpark de Diemen worden afgerond. Belangrijk vindt de
VVD ook de aanstelling van de sportparkmanager. Deze moet onder meer zicht gaan
houden op een correct gebruik van de faciliteiten van het sportpark.
Dan is er
het Sportakkoord dat moet zorgen voor deelname aan sport en beweging door
liefst alle Diemenaren. Sportbeoefening bevordert de gezondheid. Helaas heeft
dat in onze ogen niet gezorgd voor een meer bloeiend verenigingsleven. Tegelijkertijd
zien we op basis van de
prestatie-indicator dat helaas ook het aantal actieve sporters is
afgenomen (van 56,7% in 2021 naar 55% in 2022). Dat terwijl corona al weer een
tijd tot het verleden behoort.
En ook het
“Jeugd, Sport en Cultuurfonds heeft dus klaarblijkelijk geen positieve draai
kunnen bewerkstelligen ten aanzien van het aantal sportenden in Diemen.
Jammer is natuurlijk
dat de Omval niet al in 2022 kon worden opgeleverd.
Gebiedsontwikkeling
In 2022 kon
nog niet worden gestart met de nieuwe Omgevingswet. Inmiddels is duidelijk dat
pas op 1 januari 2024 de wet in werking zal treden.
De VVD is
positief over de regeling “Van Groot naar Beter”. Er zijn vijf aanvragen gedaan
om in aanmerking te komen voor de gemeentelijke regeling omtrent de
verhuiskostenvergoeding. Misschien niet veel, maar op meer aanvragen in 2022, was
op voorhand al niet gerekend.
Ook juichen
wij de ontwikkeling van het woningbouwplan voor het Hof van Saan toe. Een
uitstekende locatie voor een dergelijk plan. Wel zouden wij het aantal
middenhuur woningen graag groter hebben gezien. Het gaat hier slechts om 20%
van het totale woningaanbod. Terwijl voor transitielocaties het College een
norm heeft gesteld van 25%. Dit is teleurstellend, te meer omdat ook
zoeklocaties voor middenhuur woningen geheel en al ontbreken.
De VVD vindt
überhaupt dat er in Diemen weinig aandacht is voor de grote groep mensen met
een lagere midden inkomens. Een groep mensen met vaak cruciale beroepen, zoals
(al dan niet beginnende) leerkrachten, politie- en brandweermensen. En mensen
die werken in de zorg. Mensen die het financieel vaak zeer zwaar hebben. Zeker
als het gaat om éénpersoons huishoudens. Zij zijn vrijwel kansloos voor het
vinden van een betaalbare woning. Positieve ontwikkeling is wel de beoogde
voorrangsregeling voor Holland Park West en wellicht ook voor Hof van Saan.
Leefomgeving
en klimaat
Op blz 10
lezen we dat het beheer van de openbare ruimte goed lukt. Dat zullen niet alle
bewoners van Diemen Noord met u eens zijn. Veel woorden worden er verder niet
besteed aan het wegen- en stratenonderhoud. Op blz 176 wordt in het overzicht van
onderhoudsprojecten het al jarenlang lopende project in Diemen Noord al niet
eens meer genoemd. De achterstand t.o.v. de oorspronkelijke planning moet inmiddels
zijn opgelopen tot meerdere jaren. Wij horen daar klachten over. Wij achten het
noodzakelijk om alle prioriteit bij het eindelijk afronden van dit onderhoudsproject
te leggen.
Financiën
en risico’s
Het
resultaat over 2022 was met 8,25 miljoen bijzonder hoog. Incidentele risico’s
kunnen nog steeds uitstekend worden opgevangen. Maar ten opzichte van het vorig
jaar zijn de structurele risico’s behoorlijk toegenomen en zijn inmiddels fors.
Met name de niet te kwantificeren risico’s zijn daarbij in onze ogen
substantieel. Samen met een solvabiliteitsratio die in het oranje/rood staat, alsmede
de herverdeling van Rijksmiddelen, schetst dat een onzeker toekomstbeeld. De
komende jaren zullen uitwijzen in hoeverre Diemen zich financieel zal kunnen
blijven redden en of voorgenomen investeringen haalbaar zijn.
Bedrijfsvoering
Ten aanzien
van de bedrijfsvoering zien we op blz 162 enkele verontrustende indicatoren.
Een arbeidsverzuim van 8,5% t.o.v. 5,4% in 2021. En een personeelsverloop van
maar liefst 28%. Ik denk dat we moeten oppassen niet in een vicieuze cirkel
terecht te komen. Wij hopen dat de wethouder hier straks, wat positievere
cijfers betreffende het eerste halfjaar 2023 tegenover kan plaatsen.
Ter
afsluiting. Onze fractie heeft net als een aantal andere fracties de nodige
technische vragen gesteld. Helaas zijn niet alle vragen naar tevredenheid
beantwoord. We zullen daarom de komende dagen nog met een aanvulling komen op
onze vragen.
Tot zover.